Drie wijze levenslessen uit Oorlog en Vrede

Grijp de ogenblikken van geluk, heb lief en wordt bemind! Dat is in deze wereld de enige realiteit, al het andere is dwaasheid!

Oorlog en Vrede is een ode aan het leven. Tolstoj behoorde tot de realistische stroming, waarin het leven beschreven wordt zoals het is. Alle aspecten ervan komen aan bod: geluk, verdriet, ups en downs, vrienden en vijanden. Oorlog en Vrede maakt je aan het lachen en huilen, en dat was trouwens ook precies het effect dat Tolstoj voor ogen had.

Toen ik een paar jaar geleden Onvoltooide Liefdesbrieven van Michaïl Sjisjkin las, moest ik er zo verschrikkelijk om huilen, dat ik mij ernstig afvroeg waarom ik het überhaupt nog een mooi boek vond. Ik kwam tot de conclusie dat het meehuilen met de karakters in een boek behoorlijk op kan luchten. Trauma’s uit het verleden worden verwerkt en we bereiden ons vast voor op de verschrikkingen die nog in het verschiet liggen. Lezen helpt ons dus om met het leven te dealen, we zien dat er ondanks de soms diepe dalen ook altijd weer heel veel moois te beleven valt. Want zo is het leven!

 

Als je de mannen het bloed uit de aderen tapt en door water vervangt, dan zal er geen oorlog meer zijn!

Zoals de titel* suggereert, is er zonder oorlog geen vrede. Het leven is vol tegenstellingen en het zijn juist de tegenstellingen die het leven kleur geven. De oorlog kan niet alleen het slechtste, maar ook het beste in mensen naar boven halen. Dit wordt prachtig geïllustreerd door Natasja. De Rostows moeten uit Moskou vluchten, omdat Napoleon in aantocht is. Ze vergeet haar eigen liefdesverdriet en overtuigt haar ouders om gewonde soldaten in hun verlaten huis te laten verblijven en om spullen achter te laten om plaats te maken op de wagens voor de ernstig gewonde soldaten. “De jeugd… de jeugd geeft de ouderdom een lesje… mompelde de graaf met tranen van vreugde in zijn ogen (…)”.

 

Al wat ik begrijp, begrijp ik alleen maar omdat ik liefheb.

Ware liefde overwint alles! Onze eerste liefde is zelden onze ware liefde. De meeste mensen moeten eerst een paar vergissingen maken, zodat we die ene extra kunnen waarderen. Dit was vooral het geval met Pierre en Natasja. Pierre was met de mooie Helene getrouwd, omdat dat nu eenmaal van hem verwacht werd. Natasja was eerst verliefd op Boris, toen verloofd met Andrej, wilde zich door Anatole laten schaken (big mistake!), om er vervolgens achter te komen dat ze altijd al wist dat Pierre haar grote liefde was.

 

Zolang er leven is, is er geluk.

Iedereen maakt fouten en iedereen heeft te kampen met bepaalde levensvragen, maar de truc is te accepteren dat er niet altijd een antwoord is en om je daar overheen te zetten. Nikolaj verliest een hoop geld aan Dolochow bij het kaarten, en heel kort overweegt hij zichzelf een kogel door zijn hoofd te schieten, maar als hij thuiskomt en zijn zuster Natasja hoort zingen, realiseert hij zich dat er nog geluk kan bestaan. Hij biecht alles op aan zijn vader en doet er daarna alles aan om de financiële toestand van zijn familie te verbeteren. En hij gokt nooit meer.

Natasja heeft zich bijna door Anatole laten verleiden en als ze weer bij zinnen komt, wil ze niemand zien, ze is ervan overtuigd dat haar (sociale) leven voorbij is, maar uiteindelijk is er geen gelukkigere echtgenote en moeder dan Natasja.

Pierre zoekt antwoorden bij de Vrijmetselaars, maar vindt ze uiteindelijk als hij gevangen wordt genomen door de Fransen, en hij zonder geld of macht moet zien te overleven. Hij komt na zijn bevrijding herboren terug.

Geniet van Oorlog en Vrede en geniet vooral van het leven!

*********

*In het Russisch is de titel dubbelzinnig, ’mir’ betekent niet alleen vrede, maar ook wereld

**Alle citaten komen uit Oorlog en Vrede

Foto @arrussianaffair