Tag Archives: liefde

Drie wijze levenslessen uit Oorlog en Vrede

Grijp de ogenblikken van geluk, heb lief en wordt bemind! Dat is in deze wereld de enige realiteit, al het andere is dwaasheid!

Oorlog en Vrede is een ode aan het leven. Tolstoj behoorde tot de realistische stroming, waarin het leven beschreven wordt zoals het is. Alle aspecten ervan komen aan bod: geluk, verdriet, ups en downs, vrienden en vijanden. Oorlog en Vrede maakt je aan het lachen en huilen, en dat was trouwens ook precies het effect dat Tolstoj voor ogen had.

Toen ik een paar jaar geleden Onvoltooide Liefdesbrieven van Michaïl Sjisjkin las, moest ik er zo verschrikkelijk om huilen, dat ik mij ernstig afvroeg waarom ik het überhaupt nog een mooi boek vond. Ik kwam tot de conclusie dat het meehuilen met de karakters in een boek behoorlijk op kan luchten. Trauma’s uit het verleden worden verwerkt en we bereiden ons vast voor op de verschrikkingen die nog in het verschiet liggen. Lezen helpt ons dus om met het leven te dealen, we zien dat er ondanks de soms diepe dalen ook altijd weer heel veel moois te beleven valt. Want zo is het leven!

 

Als je de mannen het bloed uit de aderen tapt en door water vervangt, dan zal er geen oorlog meer zijn!

Zoals de titel* suggereert, is er zonder oorlog geen vrede. Het leven is vol tegenstellingen en het zijn juist de tegenstellingen die het leven kleur geven. De oorlog kan niet alleen het slechtste, maar ook het beste in mensen naar boven halen. Dit wordt prachtig geïllustreerd door Natasja. De Rostows moeten uit Moskou vluchten, omdat Napoleon in aantocht is. Ze vergeet haar eigen liefdesverdriet en overtuigt haar ouders om gewonde soldaten in hun verlaten huis te laten verblijven en om spullen achter te laten om plaats te maken op de wagens voor de ernstig gewonde soldaten. “De jeugd… de jeugd geeft de ouderdom een lesje… mompelde de graaf met tranen van vreugde in zijn ogen (…)”.

 

Al wat ik begrijp, begrijp ik alleen maar omdat ik liefheb.

Ware liefde overwint alles! Onze eerste liefde is zelden onze ware liefde. De meeste mensen moeten eerst een paar vergissingen maken, zodat we die ene extra kunnen waarderen. Dit was vooral het geval met Pierre en Natasja. Pierre was met de mooie Helene getrouwd, omdat dat nu eenmaal van hem verwacht werd. Natasja was eerst verliefd op Boris, toen verloofd met Andrej, wilde zich door Anatole laten schaken (big mistake!), om er vervolgens achter te komen dat ze altijd al wist dat Pierre haar grote liefde was.

 

Zolang er leven is, is er geluk.

Iedereen maakt fouten en iedereen heeft te kampen met bepaalde levensvragen, maar de truc is te accepteren dat er niet altijd een antwoord is en om je daar overheen te zetten. Nikolaj verliest een hoop geld aan Dolochow bij het kaarten, en heel kort overweegt hij zichzelf een kogel door zijn hoofd te schieten, maar als hij thuiskomt en zijn zuster Natasja hoort zingen, realiseert hij zich dat er nog geluk kan bestaan. Hij biecht alles op aan zijn vader en doet er daarna alles aan om de financiële toestand van zijn familie te verbeteren. En hij gokt nooit meer.

Natasja heeft zich bijna door Anatole laten verleiden en als ze weer bij zinnen komt, wil ze niemand zien, ze is ervan overtuigd dat haar (sociale) leven voorbij is, maar uiteindelijk is er geen gelukkigere echtgenote en moeder dan Natasja.

Pierre zoekt antwoorden bij de Vrijmetselaars, maar vindt ze uiteindelijk als hij gevangen wordt genomen door de Fransen, en hij zonder geld of macht moet zien te overleven. Hij komt na zijn bevrijding herboren terug.

Geniet van Oorlog en Vrede en geniet vooral van het leven!

*********

*In het Russisch is de titel dubbelzinnig, ’mir’ betekent niet alleen vrede, maar ook wereld

**Alle citaten komen uit Oorlog en Vrede

Foto @arrussianaffair

 

Liefde in Oorlog en Vrede 2

Het turbulente liefdesleven van Gravin Natalie (Natasja) Iljinitsjna Rostowa

 

Natasja. Van alle 580 personages spreekt zij misschien wel het meest tot de verbeelding. Hoewel ze bijzonder sympathiek en aantrekkelijk wordt neergezet door Tolstoj, verslindt ze maar liefst vier mannen in de loop van haar jonge leven. De lezer doorloopt met haar een heel scala aan emoties en roept het regelmatig uit van verbazing, om een boekdeel later weer naar de zakdoeken grijpen. Natasja. Wat een heldin!

Op haar dertiende (in 1805) is Natasja verliefd op Boris Droebetskoj, een vriend van haar broer Nikolaj. Een onschuldige kalverliefde die vanzelf over waait als Boris naar het front vertrekt.

Vorst Andrej Bolkonski

 

In 1808 ontmoet ze de minstens 10 jaar oudere Vorst Andrej Nikolajevitsj Bolkonski (weduwnaar, zijn vrouw Lise stierf in het kraambed) voor het eerst. Nadat ze op Natasja's eerste grote bal (in 1809) samen gedanst hebben, is hij bijzonder gecharmeerd van haar en spoedig verloven ze zich. Op aandringen van de vader van Andrej wachten ze nog een paar jaar met het huwelijk. Ondertussen vertrekt Andrej weer naar het front.

 

En dan komt het stuk waar iedereen het meest van gechoqueerd is: Natasja laat zich door Anatole Koeragin verleiden in een plotwending die niemand aan ziet komen. Onze mooie, lieve, eerlijke Natasja!!

Anatole Koeragin

 

Anatole ziet Natasja voor het eerst op datzelfde eerste grote bal en hij kijkt naar haar “zoals men naar een muur kijkt”(!). In 1811 stelt Hélène Bezoechow (de ontrouwe vrouw van Pierre en bovendien verdacht van een incestueuze relatie met haar broer Anatole, ja) Anatole aan de nog altijd gelukkig verloofde Natasja voor. Anatole laat overduidelijk aan Natasja merken dat hij haar aantrekkelijk vindt en wil een affaire met haar beginnen.

 

Met behulp van slechterik Dolochow besluit Anatole Natasja te schaken. Hij maakt haar wijs dat ze zullen trouwen, terwijl dat helemaal niet kan, want hij is al getrouwd, iets wat alleen Dolochow en (Graaf) Pierre (Bezoechow) weten. In een vlaag van wat niet anders dan totale verstandsverbijstering gezien kan worden, gelooft Natasja de praatjes van Anatole. Omdat ze dondersgoed weet dat haar familie heel anders over een huwelijk met Anatole denkt, houdt ze alles geheim en gaat ze akkoord met het idiote plan van Anatole, die er alleen maar op uit is om haar in bed te krijgen.

 

Totaal ongeloof. Ok, ik was ook niet weg van de norse Andrej. Maar goed, ze waren verliefd en Andrej leek bij Natasja inderdaad zachter te worden, terwijl Natasja volwassener werd.

 

Dankzij Sonja wordt Anatole tegengehouden. Pierre is zo boos als hij ervan hoort dat hij zowel zijn vrouw als Anatole ervan langs geeft. Hij stuurt Anatole Moskou uit en doet zijn uiterste best het schandaal te beperken.

 

Terug naar Andrej

 

Natasja wordt langdurig ziek (depressief) en Andrej wordt weer zijn oude norse zelf. In 1812 raakt Andrej ernstig gewond en het lot herenigt hem met Natasja. Zij gaat voor hem zorgen en de twee blijken nog steeds van elkaar te houden, en dromen weer van een toekomst samen. Weer slaat het noodlot toe. Andrej sterft en Natasja is weer alleen en verteerd door verdriet.

 

Toen zij glimlachte, was er geen twijfel meer mogelijk: het was Natasja en hij hield van haar.

 

Gelukkig komt in 1813 Pierre weer in beeld. Ook hij heeft het nodige meegemaakt (hij was gevangen genomen en Hélène is overleden aan de gevolgen van een abortus). Maar op het moment dat hij Natasja weer ziet is hij overtuigd van zijn liefde voor haar en wil hij niets liever dan met haar trouwen. Ook voor Natasja krijgt de wereld weer kleur en ze trouwen en leven nog lang en gelukkig.

 

Waarom heeft Natasja zich door die vreselijke Anatole laten verleiden? Al in het begin waarschuwt Andrej Pierre voor de Koeragins. Hij zal dat ongetwijfeld Natasja ook gewaarschuwd hebben. Als Pierre Natasja vraagt of ze van Anatole hield, kan ze geen antwoord geven. Natasja, van wie Tolstoj meer dan eens zegt dat ze een feilloze intuïtie heeft, lijkt totaal verblind door zijn aandacht geweest te zijn. Maar goed, ze was nog heel jong, en waarschijnlijk werd al dat wachten op Andrej haar te veel.

 

En dan is er nog een prozaïsche reden: Als Natasja en Pierre, die elkaar vanaf het eerste moment sympathiek vonden, zonder verdere obstakels met elkaar getrouwd waren, zou Oorlog en Vrede niet het prachtige, alomvattende en meeslepende boek zijn dat het nu is!

 

 

Foto's van de BBC

 

Oorlog en Vrede van Tolstoj, natuurlijk!